Normalny start wymaga skorzystania z długiego pasa startowego, na którym samolot rozpędza się do prędkości wystarczającej do wytworzenia siły nośnej umożliwiającej uniesienie go w powietrze. Zdarza się jednak, że ze względu na ograniczone miejsce taki sposób startu jest niemożliwy.
Konstrukcje umożliwiające start z lotnisk o bardzo małych wymiarach określane są jako samoloty STOL (Short Take-off and Landing). Wykorzystywane są w nich specjalne rozwiązania zapewniające uzyskanie dużej siły nośnej przy małych prędkościach lotu.
Boeing C-14 ma specjalne klapy na tylnych krawędziach płatów. Wysuwane są one do dołu, a wtedy gazy wylotowe z silników odrzutowych kierują się także ku dołowi, wytwarzając dodatkową znaczną siłę nośną. Nazywane jest to efektem COANDA.
Inną metodą jest zastosowanie tzw. przekręcanego napędu. American Bell V-22 Osprey ma dwa silniki zamontowane na skrzydłach maszyny, które mogą być ustawione tak, by siła ciągu skierowana była pionowo w górę. Po wystartowaniu wracają one do pozycji umożliwiającej normalny lot.

Cztery dysze wylotowe silników samolotu Harrier mogą być kierowane do dołu, co powoduje, że ciąg jest skierowany do góry i umożliwia pionowy start maszyny.
W powietrzu dysze zostają zwrócone do tyłu i samolot normalnie kontynuuje lot.